TRUYỀN THÔNG VỀ CHẤN THƯƠNG VÀ BỆNH MẮT PHỔ BIẾN TRONG TRƯỜNG HỌC

(từ bộ công cụ giám sát của dự án CSM học đường)

1. Thế nào là mắt “Bình thường” và mắt “Bất thường”

1. Thế nào là mắt “Bình thường”: Mắt bình thường là mắt có:

• Thị lực bình thường (từ 7/10 trở lên);
• Mi mắt có thể mở to được và nhắm kín được;
• Kết mạc (lòng trắng): phải trắng, ướt đều;
• Giác mạc (lòng đen): phải đen và ướt bóng;
• Đồng tử (con ngươi): phải tròn đều, đen, không dãn to (bình thường # 2 – 3mm), khi chiếu ánh sáng chói vào mắt đồng tử phải co lại (gọi là phản xạ đồng tử tốt).

2. Các dấu hiệu bất thường ở mắt:

• Mắt nhìn mờ, nhìn 1 hình thành 2 hình, hình méo mó;
• Mắt đột ngột mở không to, nhắm không kín;
• Đau mắt, nhức mắt;
• Đỏ mắt;
• Mắt có nhiều ghèn;
• Cộm, xốn mắt;    
• Mờ đục lòng đen, con ngươi méo mó hoặc đục trắng;
• Lác/ Lé;
• Mắt bị chấn thương như: cây chọc vào mắt, đánh nhau;
• Dị vật văng vào mắt như hóa chất, vôi, bụi hay các vật khác;

Chú ý: Khi có các triệu chứng trên, các em phải báo cho cha/mẹ hoặc các thầy/cô giáo biết và nên đi khám mắt ngay.

II. Chấn thương mắt

Chấn thương mắt rất nguy hiểm cho mắt, có nguy cơ làm mất thị lực (gây mù mắt).

Các tổn thương mắt do chấn thương gây ra bao gồm:

• Trầy xước bề mặt nhãn cầu
• Ngoại vật đâm vào mắt
• Rách mí mắt, rách giác mạc, kết mạc
• Chảy máu bên trong mắt
• Bong võng mạc
• Vỡ nhãn cầu
• Vỡ xương quanh mắt
• Bỏng mắt do hóa chất

Cách phòng chấn thương mắt:

• Không chơi các vật sắc nhọn như dao, kéo, phi tiêu…
• Không chơi các trò chơi nguy hiểm như: đánh khăng, bắn súng cao su (bắn ná thun), bắn bi, đánh nhau…
• Khi có di vật vào mắt phải đến cơ sở y tế khám ngay.
• Không nhỏ bất cứ thuốc gì vào mắt khi chưa có chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.

III. Bệnh viêm kết mạc (hay còn gọi là bệnh đau mắt đỏ)

Bệnh viêm kết mạc (hay còn gọi là bệnh đau mắt đỏ) là bệnh phổ biến hay gặp trong trường học.

Nguyên nhân: phổ biến do virus gây ra

Biểu hiện:

• Mắt đỏ
• Có nhiều rử (ghèn)
• Bệnh không nguy hiểm vì mắt sẽ trở lại bình thường sau khi hết bệnh

Đường lây của bệnh: Viêm kết mạc cấp lây lan theo hai cách:

• Cách quan trọng nhất (đường lây tay – mắt) là do tay người bệnh chạm lên mắt rồi chạm vào các vật dụng khác như tay nắm cửa, mặt bàn, dụng cụ học tập, sau đó người khác cũng chạm vào các vật dụng bị nhiễm rồi đưa lên mắt của họ.
• Cách thứ hai là virus từ mắt theo nước mắt xuống mũi miệng người bệnh, khi người bệnh ho sẽ phát tán mầm bệnh ra không khí xung quanh, có thể xâm nhập mắt người khác.
• Lưu ý: Nhìn trực tiếp vào mắt người bệnh không thể làm lây bệnh.

Phòng ngừa đau mắt đỏ:

• Do đường lây tay – mắt là quan trọng nhất nên cách phòng ngừa đơn giản mà hiểu quả là các em cần rửa tay thường xuyên bằng xà bông (cả người bệnh và người xung quanh đều phải rửa tay)
• Khi ở nhà, các em phải dùng khăn mặt, khăn tắm riêng.
• Để ngăn lây qua đường hô hấp, các em học sinh mắc bệnh nên mang khẩu trang để không làm phát tán mầm bệnh (virus) ra môi trường.
• Những em bị đau mắt đỏ nên mang kính mát để bớt chói mắt và hạn chế sự tiếp xúc tay – mắt.
• Chú ý: Không nhỏ bất cứ thuốc gì vào mắt khi chưa có chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.

           Hình ảnh nhân viên y tế tuyên truyền về chấn thương mắt và bệnh mắt phổ biến trong trường học.

                                                                                                            Nhân viên y tế

                                                                                                            Trịnh Thị Thêu